Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο Αλοννήσου: Το μεγαλύτερο Ευρωπαϊκό Φυσικό Θαλάσσιο Πάρκο
Το Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο Αλοννήσου Βορείων Σποράδων ιδρύθηκε με Προεδρικό Διάταγμα στις 16 Μαΐου 1992.
Είναι το πρώτο φυσικό θαλάσσιο πάρκο στην Ελλάδα. Επίσης, είναι το μεγαλύτερο Ευρωπαϊκό θαλάσσιο πάρκο, καταλαμβάνοντας έκταση περίπου 2.260 τετρ. χιλιόμετρα.
Οι προσπάθειες για την προστασία της περιοχής ξεκινούν από τις αρχές του 1970. Η πρώτη απόφαση για την προστασία της μεσογειακής φώκιας (Monachus Monachus) και των βιότοπών της εκδόθηκε το 1986.
Η Μεσογειακή φώκια μοναχός, είναι το ένα από τα δύο εναπομείναντα είδη φώκιας μοναχού της οικογένειας των φωκιδών. Κάποτε, οι φώκιες Μονάχους – Μονάχους εξαπλώνονταν σε όλες τις ακτές της Μεσογείου, της Μαύρης Θάλασσας και του ανατολικού Ατλαντικού. Σήμερα, με αριθμό μικρότερο από 600 ζώα, συγκαταλέγεται στα σπανιότερα και πλέον απειλούμενα ζωικά είδη του πλανήτη. Χαρακτηρίζεται ως κρισίμως κινδυνεύον με αφανισμό από την Διεθνή Ένωση Προστασίας της Φύσης. Ο μισός περίπου πληθυσμός της φώκιας Μονάχους – Μονάχους ζει στις Ελληνικές θάλασσες.
Στο Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο Αλοννήσου Βορείων Σποράδων υπάρχει ένας μοναδικός συνδυασμός χερσαίων και θαλάσσιων βιοτόπων με εκατοντάδες είδη φυτών αι ζώων, αλλά και σημαντικά αρχαιολογικά και ιστορικά μνημεία.
Βρίσκεται στη θαλάσσια περιοχή των νησιών των Βορείων Σποράδων, στο βόρειο τμήμα του Αιγαίου. Πέρα από τη θαλάσσια περιοχή, το πάρκο περιλαμβάνει το νησί Αλόννησος, έξι μικρότερα νησιά (Περιστέρα, Κυρά Παναγιά, Γιούρα, Ψαθούρα, Πιπέρι και Σκάντζουρα), καθώς και 22 ακατοίκητα νησάκια και βραχώδεις εκτάσεις.
Mεγάλη ποικιλομορφία παρουσιάζει η υποβρύχια πανίδα με πολλά βενθικά και πελαγικά είδη. Εκτός από τις φώκιες, δελφίνια και μερικά είδη φαλαινών απαντώνται στην περιοχή. Τα πιο συνηθισμένα είδη δελφινιών είναι το κοινό δελφίνι (Delphinus delphis), το ζωνοδέλφινο (Stenella coeruleoalba) και το ρινοδέλφινο (Tursiops truncatus). Επίσης συναντάται η φάλαινα φυσητήρας (Physeter macrocephalus), ο ζιφιός (Ziphius cavirostris) και οι θαλάσσιες χελώνες Καρέτα – Καρέτα (Caretta-Caretta).
Η βασική φιλοσοφία οργάνωσης του Θαλάσσιου Πάρκου συνίσταται στο χωρισμό του σε δύο κύριες ζώνες προστασίας Α και Β.
Ζώνη Α
Η Ζώνη Α θεωρείται αυστηρής προστασίας και ισχύουν ιδιαίτερες ρυθμίσεις σε επιμέρους περιοχές ανάλογα με τη κρισιμότητα, τη μοναδικότητα και τη φυσικότητα τους.
Για την είσοδο στη Ζώνη Α είναι απαραίτητη η λήψη ειδικής άδειας από το Φορέα Διαχείρισης του Θαλάσσιου Πάρκου Αλοννήσου. Το κυνήγι απαγορεύεται καθώς επίσης υπάρχουν και ειδικές ρυθμίσεις όσον αφορά την επαγγελματική αλιεία.
Ζώνη Β
Στη Ζώνη Β περιλαμβάνονται οι κατοικημένες περιοχές, στις οποίες ισχύει χαμηλότερος βαθμός προστασίας.
Δεν υπάρχουν ιδιαίτερες ρυθμίσεις για τον επισκέπτη με εξαίρεση την απαγόρευση της ελεύθερης κατασκήνωσης και της χρήσης φωτιάς και σε ορισμένες περιοχές τη ρύθμιση της ταχύτητας των σκαφών.
Επίσης, υπάρχουν ειδικές ρυθμίσεις για την ερασιτεχνική και τη μέση επαγγελματική αλιεία εκτός αυτών που ισχύουν σύμφωνα με την εθνική νομοθεσία.
Κέντρο Περίθαλψης Μεσογειακής Φώκιας Μονάχους – Μονάχους
Αξίζει να αναφερθεί πως στη Στενή Βάλα Αλοννήσου λειτουργεί το μοναδικό Κέντρο Περίθαλψης Μεσογειακής φώκιας, στη Μεσόγειο. Το κέντρο ειδικεύεται στην φιλοξενία των νεογέννητων και θεωρείται το ¨σπίτι¨, κατά κύριο λόγο για τα ορφανά φωκάκια.
Κέντρο Ενημέρωσης της ΜΟm
Το Κέντρο λειτουργεί από το 1990, σε ένα από τα κεντρικά κτίρια του λιμανιού της Αλοννήσου, στο Πατητήρι. Συμβάλλει σημαντικά στην ενημέρωση του κοινού με το εκτενές φωτογραφικό και ενημερωτικό υλικό που διαθέτει σχετικά με τη Μεσογειακή φώκια, την περιοχή του Θαλάσσιου Πάρκου και τη δράση της ΜΟm. Επιπλέον, προβάλλονται μέσω βίντεο, εικόνες από το θαλάσσιο οικοσύστημα και τις δραστηριότητες προστασίας του.
Κρουαζιέρα στο Θαλάσσιο Πάρκο Αλοννήσου και Βόρειων Σποράδων
Από το λιμάνι της Χώρας Σκοπέλου αναχωρούν καθημερινά αρκετά αδειοδοτημένα καραβάκια για το Θαλάσσιο Πάρκο. Μπορείτε να απολαύσετε την βιοποικιλότητα της περιοχής όπως επίσης αν είστε λίγο τυχεροί θα δείτε ελεύθερα δελφίνια και την φώκιες monachus-monachus. Θα επισκεφτείτε την παλιά πόλη της Αλοννήσου, θα απολαύσετε φρέσκο ψάρι και τοπικά Αλοννησιώτικα εδέσματα, επίσκεψη στο Λαογραφικό Μουσείο και φυσικά κολύμπι στις απερίγραπτης ομορφιάς παραλίες της.
Σε περιοχές όπου η πρόσβαση στο ευρύ κοινό είναι ελεύθερη, οι επισκέπτες μπορούν να ασχοληθούν με την κολύμβηση, την ελεύθερη κατάδυση, την παρατήρηση της άγριας ζωής, την παρατήρηση άγριων πουλιών, την ερασιτεχνική φωτογράφηση και βιντεοσκόπηση, την επίσκεψη σε πολιτιστικά μνημεία, το περπάτημα , κ.λ.π
